وبگاه رسمی حسین نوری و نادیا مفتونی
حسین نوری در 10 تیر تابستان ۱۳۳۳ شمسی در مشهد مقدس دیده به جهان گشود. در سه سالگی پدر را از دست داد و مادر فداکارش، او و برادرش محمد را که یک سال از وی بزرگتر بود با زحمات طاقتفرسا سرپرستی کرد. این دو برادر همیشه در زندگی یار و مددکار هم بودند. حسین تحصیلات ابتدایی را در مشهد گذراند و همزمان هنر نقاشی را نزد اساتید مرحوم هاشم ظریف تبریزیان، از نگارگران آستان قدس رضوی و عباس دینده فرد آموخت. هنرهای نمایشی و موسیقی را هم تجربه کرد و استعداد خود را در ورزش ژیمناستیک و دومیدانی نیز نشان داد.
پس از مقطع ابتدایی برای گذراندن دوره متوسطه با استفاده از بورسیه به تهران، هنرستان صنعتی فرح پهلوی، اعزام شد. هنرستان تحت نظر ساواک و افسران و گارد شهربانی اداره میشد. نوری ضمن تحصیل، با سوء استفادههای رژیم از محیط هنرستان و هنرجویان برای جشنهای شاهنشاهی، به مبارزه مخفی پرداخت.
در سال ۱۳۵۱ با نوشتن یک نمایشنامه طنز سیاسی شناسایی شد و مورد شکنجه قرار گرفت و از ناحیه دو دست و دو پا و حنجره و بعضی اعضای داخلی دچار نارسایی شد و به افتخار جانبازی نایل گردید؛ اما هیچگاه از اهدافش دست نکشید و با گرفتن قلم به دندان، به خلق آثار هنری پرداخت.
او تا سال ۷۹ بیش از صد نمایشگاه جمعی و انفرادی در موقعیتهای گوناگون از موزه هنرهای معاصر تهران و گالریهای معتبر تا شهرهای محروم مرزی برپا نمود.
وی همچنین در ساخت مستندهای ۱۶ میلیمتری، ویدیویی و برنامههای تلویزیونی نقش نویسنده، کارگردان، تهیهکننده و تدوینگر را عهدهدار بوده است. اکثر این فیلمها راجع به دفاع مقدس و بازسازی مناطق جنگی هستند. در سالهای تجاوز دشمن به خاک جمهوری اسلامی، برادران نوری برای بیرون راندن متجاوزین از خاک میهن به مناطق جنگی شتافتند. محمد در محاصره سوسنگرد به ایفای نقش پرداخت، محمود و احمد هم در والفجر ۸ و کربلای ۵ به درجه رفیع شهادت نایل آمدند.
نوری سال ۶۳ در حالی که برای فعالیتهای فرهنگی به دانشگاه شریف رفته بود با نادیا مفتونی که دانشجوی فیزیک کاربردی بود آشنا شد. مفتونی از نوری که بر ویلچر نشسته بود خواستگاری کرد. ثمره این ازدواج دو فرزند به نامهای ابوالفضل و محمود است. هر دو تحصیلات موفق تا مقطع دکتری دارند. ابوالفضل در زمینه فلسفه و اقتصاد به پژوهش میپردازد و محمود هم کارگردانی سینما و تاریخ هنر خوانده و فیلمهایش در جشنوارههای داخلی و خارجی جوایز ارزندهای را بدست آورده است. نادیا مفتونی نقاشی را از نوری فراگرفت و بعداً تحصیلاتش را در زمینه فلسفه اسلامی ادامه داد. او دارای دکترای تخصصی فلسفه و حکمت اسلامی از دانشگاه تهران، دانشیار همین دانشگاه و پژوهشگر در زمینه فلسفه هنر اسلامی است.
حسین نوری در هنرهای نمایشی هم فعالیت داشته و آثار او غالباً از ظاهری اجتماعی و باطنی فلسفی و عرفانی برخوردار است. به همین خاطر نمایشهایش را به دعوت اقشار مختلف از دانشگاهها و جشنوارههای معتبر هنری گرفته تا مدارس و شهرها و روستاهای دورافتاده به اجرا گذاشته است. نوری در جشنواره سراسری تئاتر فجر سال ۶۲ با نمایش خرقه ارغوانی به عنوان بهترین نویسنده انتخاب شد. در جشنواره سراسری تئاتر سوره سال ۶۹، نمایش همراه ممتاز شناخته گردید و در جشنواره سراسری فجر ۷۰، اثر دیگرش به نام دلدار به عنوان بهترین کار متناسب با فرهنگ اسلامی برگزیده شد. در جشنواره سراسری فجر ۷۲، نمایش شهود وی جایزه بهترین نمایشنامه را دریافت کرد. نوری در برخی جشنوارههایی هم که نمایشی ارائه نکرده به عنوان داور یا عضو هیأت بازبینی و ارزیابی حضور داشته است. ویژگی دیگر آثار نمایشی نوری استقبال گرم مردم بوده است. نمایش همراه از سال ۶۹ با بیش از هزار اجرا رکورددار تعداد اجرای یک نمایش توسط بازیگران گروه نوری در ایران است، یعنی به جز اجراهایی که توسط کارگردانان دیگر صورت پذیرفته است.
حسین نوری از سال ۸۰ به معرفی سبک نقاشی ابداعیاش تحت عنوان بازتاب در عرصه جهانی پرداخت که با موفقیتهای پیاپی همراه شد. نمایشگاههای پاریس در سال ۸۳، پکن در سال ۸۴، برلین در سال ۸۶، الجزایر در سال ۸۷، بیروت در سال ۸۹ و وین و مجدداً پاریس در سال ۹۰ این سبک را مورد توجه مردم، اهالی هنر و رسانههای جهانی قرار داد. در این نمایشگاهها آثار نقاشی دکتر نادیا مفتونی در کنار تابلوهای همسرش، همسُرایی عاشقانه این زوج را در اذهان مخاطبان جهانی به نمایش گذاشته است.
نوری در سال 1384 توهین زشت کاریکاتوریست دانمارکی را با تابلوی زیبایی از حضرت مریم سلام الله علیها پاسخ داد که مورد تحسین اندیشمندان بینالمللی قرار گرفت و رسانههای بزرگ جهان بازتاب داده شد.
سال 1389 دو اثر نوری به نامهای هیروشیما و ناگازاکی همزمان با سالگرد بمباران این دو شهر در مراسم یادمان سازمان ملل در وین رونمایی شد و در آنجا نگهداری میشود.
نوری در سال 1398 فیلم سینمایی پرواز دستهای من را درباره زندگی خودش نوشت و کارگردانی کرد. این فیلم در جشنوارهها و رویدادهایی در هند، آلمان، ایتالیا، کانادا و آمریکا به نمایش درآمد. این اثر به دعوت اساتید سینما در دانشگاه سایمون فریزر کانادا اکران شد و در جشنوارههای بینالمللی جیپور هند، البای ایتالیا و آنجلیکای آمریکا جایزه ویژه هیأت داوران را به دست آورد.
نوری معتقد است: «هنر، بازتابِ ظاهر و باطن است، و ظاهر و باطن، بازتابِ اول و آخر.»
نادیا مفتونی 24 دی سال ۱۳۴۴ در تهران به دنیا آمد. برای مقطع راهنمایی به عنوان استعداد درخشان برگزیده شد و در مدرسه تیزهوشان (سمپاد) به تحصیل پرداخت و سال ۶۲ دیپلم ریاضی فیزیک گرفت. سپس به دانشگاه صنعتی شریف راه یافته و مشغول تحصیل در رشته فیزیک کاربردی شد.
سال ۱۳۶۳ با حسین نوری که برای کارهای فرهنگی به دانشگاه صنعتی شریف دعوت شده بود آشنا شد. نادیا از حسین که بر ویلچر نشسته بود و با تبعات شکنجه در زمان شاه دست و پنجه نرم میکرد خواستگاری کرد. به دنبال ازدواج با نوری دانشگاه را رها نموده و همراه با همسرش به تربت جام در خراسان رضوی هجرت کرد.
او پس از ازدواج نقاشی را از نوری فراگرفته و همراهِ او نمایشگاههای متعددی را در استانهای مختلف کشور برپا نمود. در سابقه هنریِ وی شعر، نمایشنامهنویسی، تهیهکنندگی و نویسندگیِ برنامههای رادیویی، کارگردانی، تدوین و گویندگی فیلمهای مستند نیز به چشم میخورد.
مفتونی در سالهای ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۸ علوم حوزوی سطح یک و دو را با رتبه ممتاز در حوزه علمیه مشهد فرا گرفت و همزمان با تحصیل، به تدریس نحو و فلسفه مشغول بود. او در سال ۱۳۷۹ با خانواده به تهران بازگشت و همراه با همسرش نمایشگاههای متعددی از نقاشیهایش را در کشورهای مختلف برپا کرد. وی در هر سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه تهران با رتبه اول فارغ التحصیل شد. مفتونی اکنون دانشیار دانشگاه تهران است و ضمن تدریس، در زمینه فلسفه هنر اسلامی به پژوهش میپردازد. مفتونی همچنین در دانشکده حقوقِ دانشگاه یِیل، پژوهشگر ارشد (SRS) بوده و عضو بُرد مشاوران فصلنامه تاریخ فلسفه در دانشگاه ایلینوی است. وی تا کنون نشستهای علمی متعددی را با پژوهشگران برجسته جهانی از نوام چامسکی تا اسلاوی ژیژک، نیکولاس رِشِر، نوئل کرول، دیمیتری گوتاس و بسیاری دیگر برپا نموده و آثارش مورد تحسین این چهرههای علمی و فلسفی قرار گرفته است.
نوری در آسایشگاه مسلولین مشهد (نیمه دوم دهه 30)
تصویر راست: حسین نوری سمت چپ کادر در کنار برادر بزرگش محمد.
تصویر چپ: مادرِ نوری سمت چپ کادر در کسوت پرستاری.
حسین نوری (1363)
عکسی از نوری در دانشگاه صنعتی شریف. عکس را برادرش محمود که دو سال بعد در والفجر 8 به شهادت رسید گرفته است.
محمود و احمد (1363)
دو برادر نوری که شهید شدند؛ محمود در والفجر 8 و احمد در کربلای 5. نوری تابلوی دو شقایق را به یاد آنها کشید.
نوری و همسرش در گرگان (1364)
حسین نوری و همسرش نادیا مفتونی در سفری که برای نمایش مارِ زنگی به گرگان داشتند. عکس را یکی از بازیگران اثر به اسم رضا که بعدها اسیر و شهید شد گرفت.
نوری در نمایشگاه فرهنگسرای ملل (1384)
حسن قریب، عکاسی که همراه با خبرگزاریها برای ثبت لحظات نمایشگاه آمده بود، این عکس را در 12 آذر 1384 ساعت 18:10 ثبت کرد. او حدوداً 68 ساعت بعد در سانحه هواپیمای سی-130 آسمانی شد.